HEAT STROKE
ภาวะฉุกเฉินจากความร้อน
เราทราบกันมาตั้งกว่า 2000 ปีมาแล้ว เป็นหนึ่งในกลไกอันซับซ้อนของโรคที่เกิดจากความร้อน ซึ่งยังไม่สามารถเข้าใจมันได้อย่างถ่องแท้ โดยโรคนี้มีอัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ 10-50% และ 7-20% ของผู้รอดชีวิตจะมีความเสียหายในระบบประสาทอย่างถาวร อาการหลักๆ ได้แก่ อุณหภูมิในร่างกายส่วนกลางสูงกว่า 40 องศาเซลเซียส และระบบประสาทส่วนกลางไม่ทำงาน
โรคที่เกี่ยวกับลความร้อนไม่ได้มีแค่โรคเดียว แต่เป็นสภาวะที่แตกต่างกันไปตามระดับความรุนแรงที่เกิดขึ้น โดยมีภาวะฮีตสโตรคเป็นแบบรุนแรงที่สุด สามารถแบ่งออกเป็นชนิดได้แก่
1. Heat cramp หรือภาวะเป็นตะคริวจากความร้อน มักเกิดจากเกลือแร่ที่ผิดสมดุลระหว่างออกกำลังกาย
2. Heat syncope การหมดสติจากภาวะที่อุณหภูมิสูงเกินไปจนหลอดเลือดขยายตัวไปหมดทั้งร่างกาย
3. Heat exhaustion ภาวะเหนื่อยล้า อ่อนแรง ปวดหัว คลื่นไส้อาเจียร เกิดจากการขาดน้ำ และเกลือแร่ ถ้าเกิดในระหว่างออกกำลังกายจะเป็นแบบฉับพลัน แต่ถ้าไม่เกี่ยวกับการออกกำลังกายจะเป็นลักษณะเรื้อรัง แต่อุณหภูมิในร่างกายอาจไม่สูงก็ได้
4. Heat stroke คือภาวะที่อุณหภูมิส่วนกลางในร่างกายสูงกว่า 40 องศาเซลเซียสจนระบบประสาทไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ เกิดภาวะอักเสบขึ้นทั่วร่างกายจนเกิดภาวะอวัยวะทำงานล้มเหลว โดยมีการแบ่งเป็น 2 แบบคือ แบบที่สัมพันธ์กับการออกกำลังกาย (exertional heat stroke; EHS) และไม่สัมพันธ์ (non-exertional heat stroke; NEHS)
